Yeterli gelire sahip olup da para biriktiremiyorum diyen insanların gözle görülebilen ortak özellikleri olduğunu biliyor musunuz? İşte ortak özellikler ve muhtemel 6 neden..
Türkiye’de Tasarruf Eğilimleri raporundan yapılan bir derlemeye göre para biriktiremeyen bireylerin en büyük sebebi yeterli gelire sahip olmamaları. Ülkemiz şartlarında ne yazık ki, para biriktirmek oldukça zor. Gelir azlığından dolayı ihtiyaçlarımızı giderebilmek için her ne kadar yanlış olsa da borçlanma seçeneğini tercih ediyoruz. Bu yanlış yönelim de gelirimizin bir kısımının belki de tamamının geldiği gibi gitmesine neden oluyor. Her ay tekrarlandığında da birikim yapabilecek bir fırsat bulamıyoruz.
Gelir yetersizliği bir tarafa bırakılacak olursa, bizim de birikim konusunda yanlışlarımız oluyor. Para biriktiremiyorum diyen herkesin yaptığı finansal hatalar var.
Para biriktiremeyenler için Ekonomist.co yazarı Barış Şallı tarafından kaleme alınan 6 neden ve çözüm önerilerini orjinal hali ile bilginize sunuyoruz.
1. Gelir ve Gideri Umursamıyor Olmak
Muhtemelen en büyük neden gelir ve gider takibi yapmıyor olmanız. Size klişe gelebilir ama her ne kadar gelirinizi biliyor olsanız da giderlerinizden net bir şekilde haberiniz yoksa birikim yapmaya başlamak için bir adım atmanız oldukça zor olur.
Kendimden örnek vereyim. Her ay gelirim belli, giderlerimin de bir listesi var. Elektrik, su vb. faturalar gider listemin olmazsa olmazları arasında. Aynı şekilde aylık mutfak masrafı ve önceden planlamış olduğum gerekli bazı harcamalar her zaman listemde. Kontrol altında tutuğum giderlerim sayesinde her ay ne kadar para biriktirebileceğimi kolayca hesaplayabiliyorum.
Başlamak için bir kağıt kalem alarak gelir gider listesi yapabilirsiniz. Aynı şekilde eğer banka veya kredi kartı kullanarak alışveriş, fatura ödemesi ve diğer harcamalarınızı yapıyorsanız ekstreniz de harcamalarınızı kontrol altında tutabileceğiniz eşsiz bir yoldur.
2. Kredi Kartlarına Bağlı Kalmak
Öğrenciliğimin ilk yıllarıyla tanıştım kredi kartıyla. O dönemlerde ailem tarafından gönderilen harçlıklarla ödeme yapıyordum. Bir süre sonra bilinçsiz harcamalarım -ki o zaman gerekli olduğunu düşünüyordum- sayesinde gelen harçlıklarımı olduğu gibi kredi kartıma yatırdığımı fark ettim. Harçlığımı alıyorum, kredi kartıma yatıyorum ve sonra kredi kartımdan tekrar harcıyorum. Kredi kartıma bağımlı olmuştum. Hikaye eminim size de tanık geliyordur.
Ne yaptığımdan bahsedeceğim. Harcamalarımı sınırlandırmaya çalıştım. Her ay harçlığım bir kısmını kart borcumu ödemeye ayırdım ve kartımı hiç kullanmamaya başladım. Düzenli olarak yaptığım ödemeler sayesinde kart borcumdan kurtuldum. Uzunca bir süredir bilinçli kredi kartı kullanımı yapıyor ve sadece kredi kartımın bana sağladığı faydaları değerlendiriyorum.
Size kendimle ilgili kısa bir hikaye anlattım. Neden mi? Çünkü kredi kartlarına bağlı kalmak gerçekten birikim yapmayı engelliyor. Gelen para geldiği gibi giderse birikim yapmak nasıl mümkün olabilir ki?
3. Gereksiz Harcamaları Görmezden Gelmek
Para biriktirmeyi engelleyen bir diğer büyük hata gereksiz harcamaların tümünü görmezden gelmektir. Dışarıda içilen sayısız kahveler, okunmayan dergi abonelikleri ya da var olduğu halde sadece farklı özellikleri olduğu için alınan ürünler gereksiz harcamalara örnek olarak gösterilebilir.
Muhtemelen burada genel olarak gereksiz harcama listesi yapıyor olsam sonunu getiremezdim. Her bireye yönelik olarak liste değişecektir. Tıpkı ilk maddede olduğu gibi yapacağınız gider listesi gereksiz harcamalarınızı da görmenizi kolaylaştıracaktır. Gider listesi yalnızca yaşamsal ihtiyaçlarınız için gerekli harcamaları kapsamalı. Elektrik, yiyecek vb. harcamalar olmazsa olmaz. Fakat eğer bu listenin dışında yaşamsal ihtiyaçlarınız için gerekli olmayan harcamalar yer almıyorsa, bir kere daha düşünün. Gereksiz harcamaları görmezden gelmeyin.
4. Bir şeyler Ismarlamayı Hayat Tarzı Olarak Benimsemek
Cömert olmak gerçekten güzel. Bir şeyler ısmarlamak ya da hediye etmek hoşunuza da gidiyor olabilir. Fakat bunu hayat tarzı haline getirmeniz, çok da doğru değil. Cömert olmak yalnızca çok kazananlara ait bir davranış olmak zorunda. Sisteme yabancı değilsiniz, herkes çalışır ve para kazanır.
5. Borç Almak ya da Borç Vermek
Borç almak ve borçlu olmak gerçekten büyük bunalım! Bankalara borçlanmaktan daha da kötüsü bireylere borçlanmaktır. Finansal zorluğunu geçecek olursak psikolojik açıdan da rahatsız ediciliği kuşkusuz bir gerçek.
İkisi arasında da pek bir fark yok. İki eylem de bütçenizi mutlak suretle zorlar. Şayet böyle bir alışkanlığınız varsa hem borç para alma hemde borç para verme alışkanlığınızı sonlandırıp, kendi bütçenize uygun hareket etmeye başlayabilirsiniz. Dahası sizden borç talep edenlerinde kendi bütçelerine göre yaşamaya başlamasını teşvik edebilirsiniz.
6. Ekstra Tasarruf Yollarını Aramamak
Bir diğer büyük ve son birikim engeli de tasarruf yollarından habersiz yaşamak ve ekstra yolları aramamaktır.
İster inanın ister inanmayın ama giderlerinizi azaltıcı etkiye sahip onlarca tasarruf yolu var. Her birini uygulamak da son derece mümkün. Bu tasarruf yollarını araştırın ve uygulamayı ihmal etmeyin.
Ekonomist.co yazarı Barış Şallı tarafından kaleme alınan alıntı haberi birikim yapmak isteyen tüm okurlarımızın ilgi ve bilgisine sunuyoruz.