İnovasyon neden bu kadar önemli hale geldi? ve Neden, ciddi yatırımların yapıldığı bir alan oldu? Sorunun cevabının birden fazla faktöre bağlı olduğunu söyleyebiliriz. Ama asıl cevap son on beş yılın içinde gizlidir. Detaylar haberimizde..
İnovasyon neden bu kadar önemli hale geldi? ve Neden, ciddi yatırımların yapıldığı bir alan oldu? Sorunun cevabının birden fazla faktöre bağlı olduğunu söyleyebiliriz. Ama asıl cevap son on beş yılın içinde gizlidir.
Son on beş yılın büyük inovasyonu olan ‘internet’ bütün dünyayı şeffaflaştırırken firmaları bir anda acımasız rekabetin içinde itiverdi. Dayanma gücü olmayanlar bu yüksek rekabetin içinde elemeye devam ediyor.
İnternete bağlı olarak daha birçok şey yerle bir oldu. Piyasalarda ileri düzeyde ‘değişim beklentisi’ oluşmaya başladı. Büyük değişim beklentisiyle birlikte firmalar, kendilerini, bir değişim selinin içinde sürüklenir halde buldular.
İnovasyonun önemli hale gelmesini ayrıca;
- Müşterinin bilgilenmesi,
- Ürün ömründe azalmalar,
- Hizmette yüksek beklenti,
- Ürün ve hizmete olan sadakatin düşmesi,
Ve
- Markalara olan düşkünlüğün azalmasına bağlayabiliriz.
Özellikle son on beş yıl içinde bilgi ve iletişim teknolojilerinin hız kazanması, internet kullanımının artması, uluslararası ticaret ağlarının önce gelişmesi sonra ise sanal ticarete dönüşmesi ile birlikte, ekonomiler uluslar arası arenada daha fazla söz sahibi olabilmek açısından inovasyona daha fazla yatırım yapma yoluna gitmek durumunda kaldılar. İlerlemiş ülkeler gayri safi yurtiçi hâsılalarından yüzde üç’e yakın bir miktarı ar-ge ve inovasyona ayırmaktadırlar.
Temelde inovasyon ikiye ayrılır:
Birincisi küçük, yani artımsal inovasyonlar.
İkinci ise büyük, yani çarpıcı veya radikal inovasyonlardır. Büyük inovasyonlar dünyada çok az kişiye ve/veya kuruma nasip olmuştur. Mesela internet, jet motorları, transistorlar büyük inovasyonlar grubuna girer. Ülkemizin adına yazdırdığı büyük inovasyon olmadığını söylersek yanlış söylemiş olmayız.
Küçük inovasyonlar ise yapılan inovasyonların neredeyse yüzde doksan dokuzundan fazlasını teşkil etmektedir. Yapması daha kolaydır ve de rekabet gücünü arttırmada önemli bir entrumandır. Büyük inovasyon yapmak hem kolay değildir ve hem de ciddi yanılma maliyetlerini karşılamayı gerektirir.
Kamu olarak küçük inovasyonlar yapılmasını destekleyici stratejik politikalar geliştirmeliyiz.
Küçük İnovasyonlara Hangi Yollardan Gidilir?
- Bir ürün ve/veya hizmeti renk olarak farklılaştırabilirsiniz. Örnek olarak İNG Bank sadece kurumsal renginden ötürü dünyada en fazla bilinen ikinci bankadır.
- Sunum dilinde şaşırtıcı öğeler kullanırsınız. Toyota kapı kapanma sesi üzerine uzun süre çalıştı ve sonunda bağımlılık yaratan şu anki kapı sesini üretti. Toyota’nın kapı kapanma sesi patentlidir. Aynı şey Starbucks’ta da kahve pişirme sesi üzerine yapılmıştır. Baristaların ürettiği kahve pişirme sesi, patentlenmiştir; çünkü ses bağımlılık yaratmaktadır.
- Ürün ve/veya hizmetinizin bir yönünü daha da güçlendirerek müşteride farkındalık oluşturmanız mümkündür. Örnek olarak Dominos Pizza yarım saatte teslim sloganıyla marka olan firmalardan bir tanesidir. Benzer şekilde Fedex 24 saatte teslim sloganıyla müşterilerinin zihninde rakiplerinden daha da çarpıcı etki kurabilmiş ve şu anda, kendi işinde dünyanın sayılı firmalarından biri olmayı becerebilmiştir.
- Markalaşmada belli bir segmentasyonu hedef almak ve tüm birikimini oraya harcamak ta farklılaşma yollarından birisidir. Örnek olarak, ülkemizde ilk yüz firma arasında giren BİM Marketlerini verebiliriz. Segmentasyonda C grubunu hedeflemiş olan firma, ürün sayısını da çok sınırlı tutmak suretiyle diğer bütün marketlerin önüne geçmeyi başarmıştır. Market asıl çarpıcı etkisini hizmet sunumunda değil, kendi markasıyla ürettirdiği ürünler üzerinden sağlamış ve sağlamaya devam etmektedir. Sattığı ‘Dost’ Yoğurt, sadece kendi şubelerinde satılmasına rağmen ülkemizde en çok satılan yoğurt markaları içinde birinci sırada kalmayı başarmaktadır. Ürün sayısı yirmi binleri bulan marketler ayakta kalmakta zorlanırken sadece 600 kalem ürün satan BİM Marketlerin bu çıkışını ciddiyetle ele almakta fayda vardır.
- Küçük inovasyonlardan bir diğeri ise Pegasus Havayollarının yaptığı gibi müşteriye kademeli uygun fiyat politikası uygulanmasıdır. Ülkemizde erken rezervasyonu ilk uygulayan firma özelliğine sahip olan Pegasus’un büyüme süreci parmak ısırtmaktadır. Firmanın hedef müşterileri yüksek fiyattan ötürü hava yollarını kullanamayan otobüs yolcularıdır. Pegasus’un takip ettiği Ryanair Havayolları ise bir süreden beri ayakta yolcu almaktadır. Amacı fiyat konusunda müşterisini şaşırtacak kadar düşük seviyelere inmektir. Dolayısıyla, bir filozofun dediği gibi ‘dünyanın en kaliteli ürün ve/veya hizmetini en düşük fiyata satmıyorsanız çöküşünüzü bekleyin.’
- Bir başka küçük inovasyonun adı ise derin ıskontolu iş modelidir. Modüler satış mantığını içeren modele örnek olarak, son yıllarda araba markalarının büyük kısmının yaptığı şekliyle ürün özelliklerinden büyük kısmının ana üründen elenmesi ve müşterinin isteğine göre ilave edilmesidir.
- Sonuç olarak küçük inovasyona daha yüzlerce örnek verebiliriz.
- Ama yazıda ki ana mesaj şudur; Firmalarımız yaptıkları iş’te küçük küçük yenilik, değişim ve farklılıklara odaklanmak suretiyle kendi piyasalarında çarpıcı etkiler oluşturabilir ve müşteride yenilikçi firma imajı yaratabilirler.
- Küçük inovasyonların firma genetiğinde yarattığı uzun süreli etkilerin bütün firmayı itekleyici motivasyonlara sebep olduğu bilinmektedir.