Türkiye'nin de dahil olduğu Avrupa Futbol piyasası 16,3 milyar euro'ya ulaştı. Avrupa’nın ‘beş büyük’ liginin yanı sıra Türkiye’deki gelirlerin de artmasıyla futbol, krize dayanıklılığını kanıtladı. İşte veriler, işte detaylar..
Türkiye'nin de dahil olduğu Avrupa Futbol piyasası 16,3 milyar euro'ya ulaştı. Avrupa’nın ‘beş büyük’ liginin yanı sıra Türkiye’deki gelirlerin de artmasıyla futbol, krize dayanıklılığını kanıtladı, ancak maliyet kontrolü hala en önemli tehdit.
Yıllık Futbol Finansmanı Araştırması 2011’i yayınlayan Deloitte, Avrupa futbol piyasasının gelir bakımından %4 (0,6 milyar €) büyüyerek 2009 - 2010 döneminde 16,3 milyar €’ya ulaştığını ortaya koydu. Önemli ekonomik dalgalanmalara rağmen Avrupa’nın 'beş büyük’ liginin hepsinde gelir artışı kaydedildiğini gösteren araştırma, bu liglerin toplam hacminin de (2008/09 yılına göre %5 artarak) 8,4 milyar €’ya çıktığını gösterdi. Ayrıca yayın gelirleri (%7 artışla) büyümenin ana itici gücü olmaya devam ederek ‘beş büyük’ lig için 4 milyar € seviyesini aştı.
2009 - 2010 sezonunda Avrupa’nın ‘beş büyük’ liginin hepsinde gelir artışın kaydedilmesinin, ekonomik gerilemeye rağmen etkileyici bir başarı olduğunu belirten Deloite Türkiye Spor Endüstri Lideri ve Ortak Burç Seven “Taraftarların sadakatinin yanı sıra yayıncılar ve sponsorlarla ortaklıkların sürdürülmesi dünyanın en popüler sporunun her zaman olduğu gibi çekiciliğini korumasını sağladı. Ancak bu sezonda da futboldaki en büyük tehdit değişmedi; maliyet kontrolüne, özellikle oyuncuların aldıkları maaşlar ve transfer ücretlerine yönelik daha gelişmiş bir maliyet kontrolüne ihtiyaç duyuluyor” dedi. Seven ayrıca UEFA mali fair play kavramının 2009 yılının Eylül ayında onaylandığını belirterek şunları söyledi: “Tasarlanan düzenlemeler 2010 yılının Mayıs ayında yayınlandı. Bu yüzden kulüpler yeni kurallara uygunluğun sağlanması için 2011 - 2012 iş planlarında yapılması gereken her türlü ayarlama için önceden hazırlanmalılar. Kulüpler özellikle maliyetler ile gelirleri birbirine daha iyi bir şekilde hizalamaya, her türlü gelir sarsıntısıyla başa çıkmalarını sağlayacak yeterli esnekliği oluşturmaya odaklanmalı.”
İlk üçe İngiltere, Almanya, İspanya Girdi
İngiltere Premier Ligi en yüksek gelir üreten lig olmayı sürdürürken, bu ligdeki kulüplerin gelirleri 2,5 milyar €’ya ulaştı. İkinci sıradaki Alman Bundesliga ile arasındaki fark böylece 800 milyon €’yu aştı. Alman Bundesliga, Avrupa futbolunda en yüksek ortalama katılıma sahip (42.700 seyirci) ligi olmayı sürdürürken, Avrupa’nın en büyük piyasası olarak sayılabilecek bu sektördeki ticari gelirlerin artışıyla birlikte gelir sıralaması bakımından ikincilikteki yerini pekiştirme imkânı buldu.
İspanya’daki La Liga ise %8’lik en yüksek gelir artışını kaydederken, bu ligdeki gelirin yarısından fazlasını (%52) Real Madrid ile Barcelona’nın üretmesi nedeniyle Avrupa’daki 'beş büyük’ lig arasında en kutuplaşmış lig olarak öne çıktı. İtalya Serie A’daki gelirler 38 milyon € (%3) artarak 1 milyar 532 milyon €’ya ulaştı ve böylece İtalya, Fransa'daki Ligue 1’in önünde dördüncülüğünü korurken, Ligue 1'ın geliri ise ‘beş büyük’ lig arasında en düşük (%2) artışı kaydederek 1 milyar 72 milyon €’ya ulaştı.
Deloitte’un Yıllık Futbol Finansmanı araştırmasından elde edilen diğer önemli sonuçlar:
Ücretler:
- 'Beş büyük’ ligdeki ücretler 400 milyon €’nun (yüzde 8) üzerinde artışla 2009 - 2010 sezonunda 5,5 milyar €’yu aştı.
- İngiltere, İtalya ve Fransa’da ücret artışı, gelir artışının mutlak seviyesini aşarken, Almanya’da da gelir ve ücretler benzer miktarlarda arttı.
- İspanya’da, Barselona ve Real Madrid dışındaki takımların toplam ücretleri düştü ve genel ücret/gelir oranı %60'a, yani son on yılın en düşük rakamına ulaştı.
- ‘Beş büyük’ ligin hepsinde de ücret enflasyonu kaydedildi. Bundesliga kulüplerinde ücretler %11 (88 milyon € artış) artarken, Serie A (88 milyon € artış) ve Ligue 1’de (56 milyon € artış) %8, Premier League’de %5 ve La Liga’da (32 milyon € artış) %3 oranında arttı. Ücret/gelir oranı Bundesliga’da (%54) en düşük seviyede, Serie A’da ise (%77) en yüksek seviyede yer aldı.
Gelir ve Karlılık
- Almanya Bundesliga, işletme kârlarının 172 milyon €’dan 138 milyon €’ya düşmesine rağmen Avrupa’nın en kârlı ligi olmayı sürdürdü. İngiltere Premier Lig’de ise, işletme kârlarının 101 milyon €’ya yükselmesiyle aradaki fark daraldı. Seri A ve Ligue 1 zarar etmeyi sürdürdü. İspanya’da, Barselona ve Real Madrid çok büyük işletme kârları elde ederken, diğer kulüpler ise çok büyük işletme zararları açıkladı.
- Avrupa’nın en çok geliri üreten ilk 20 kulübü, 2009 -2010 sezonunda 4,3 milyar € kazanç elde ederek tüm Avrupa futbol piyasasının yaklaşık yüzde 26’sını oluşturdu. ‘Beş büyük’ lig arasında La Liga, en yüksek gelir ile en düşük geliri elde eden takımları arasındaki 23 kat farkla gelir dağılımında eşitsizliğin en fazla görüldüğü kulüp olurken, Premier Lig’de ise bu oran sadece 6,6 katta kaldı.
- ‘Beş büyük' ülkenin dışında Hollanda (€ 420 milyon), Türkiye (€ 378 milyon) ve Rusya (€368 milyon) en büyük gelir üreten ligler arasında yer alırken, İngiltere’deki Football League Championship ise, 2009/10 yılında gelir bakımından 497 milyon € ile aslında Avrupa’nın en büyük altıncı ligi oldu.
Yayın Geliri
- ‘Beş büyük’ ligde yayın gelirleri yaklaşık 300 milyon € (yüzde 7) artarak ilk kez 2009/10 sezonunda 4 milyar € seviyesini aştı ve ‘beş büyük’ lig gelirinin yüzde 48’ini oluşturdu. ‘Beş büyük’ ligin üçünde (İngiltere, İtalya ve Fransa) gelirlerin yarısından fazlası yayıncılıktan elde edildi.
Bilet Geliri
- 2009 - 2010 sezonunda bilet gelirleri 1,8 milyar €’ya ulaşarak ‘beş büyük’ ligin gelirlerinin %22’sini oluşturdu. İngiltere’nin Premier Ligi’nde bilet gelirleri (649 milyon €), en yakın rakibi olan İspanya’daki La Liga’dan (436 milyon €) yaklaşık %50 oranında daha yüksek.
Seyirci Sayısı
- Ortalama lig maçı seyirci sayısı, Avrupa’nın en çok seyirci sayısına sahip iki ligi olan Bundesliga'da 42.700’e ve Premier League’de 35.400’e yükseldi. Ligue 1’deki ortalama seyircisi sayısı arka arkaya üçüncü sezonda da düşerek 2002/03 sezonundan bu yana ilk kez 20.000’in altına indi. UEFA’nın Euro 2016’yı Fransa’da düzenleme kararı pek çok Fransız kulübü için, seyirci sayısını ve bilet gelirlerini artırmak amacıyla stadyumlarını yenilemeleri için önemli bir fırsat doğurdu.
Futbol piyasasıyla ilgilenen girişimci ve yatırımcılarımız başta olmak üzere tüm okurlarımızın ilgi ve bilgisine sunuyoruz.
Sevgi ve Saygılarımla,
İdris Cin / Girişim Haber