Ülkemiz küresel inovasyon endeksinde 2017 yılında 43. Sıradan iken, 2018’in birinci yarısında 50. Sıraya gerilemiş durumda. Öne geçmek için ulusal inovasyon modellerine ihtiyaç var: Peki Türkiye'nin inovasyon yapma modeli nedir? Detaylar haberimizde..
Ülkemiz küresel inovasyon endeksinde 2017 yılında 43. Sıradan iken, 2018’in birinci yarısında 50. Sıraya gerilemiş durumda.
Anlamı; fakirleşiyor ve küresel rekabette kan kaybediyoruz…
İnovasyon liginde üste çıkmak için kendimize özgü inovasyon modellerine kafa yormanın zamanı geldi, hatta geçiyor.
Çünkü hem küresel yenilik endeksi hem de dünya ekonomik forumu'nun küresel rekabetçilik raporunda bir ülkenin sosyo-ekonomik ilerlemesinin, inovasyon yapma ve yeni çevrelere hızlı adapte olma becerisiyle belirleneceği ortaya konulmaktadır.
Yine aynı raporda, bir ülkelerin başarısının, ar-ge, yaratıcılık, yeni iş fikirleri ve yeni iş modelleri uygulayabilme becerisine bağlı olduğu vurgulanmaktadır.
Küresel inovasyon endeksinde yer alan ilk yirmi ülkenin ortak özelliği, kendine özgü inovasyon yol haritalarının olmasıdır.
Finlandiya, eğitim teknolojileri; Hindistan, yazılım ve programlama; Çin, komponent; Japonya, mikro elektronik; İsrail ise biyoteknoloji’de ülke olarak uzun vadeli inovasyon stratejilerini oluşturmuş ve bu alanlarda liderliği kafaya koymuş ülkelerdir.
Yine;
- Yüksek ve orta teknolojili imalatta: İsviçre,
- Yüksek teknoloji üründe: Malezya,
- BİT hizmet ihracatınd: Hindistan,
Bilgi yoğun istihdamda ise, Singapur, özgün inovasyon modellerini oluşturmuş ve bütün kurumlarını buna entegre etmiş durumdadır.
Özellikle Çin ve Finlandiya inovasyonda öne geçen ülkelerdendir.
Çin, ar-ge harcamalarını her yıl oransal olarak arttırmaktadır.
2020 inovasyon hedeflerine uygun şekilde en büyük Ar-Ge harcamalarından biri Higgs bozunu ya da bilinen adıyla Tanrı parçacığı ile ilgilidir. Cern’de 27 kilometre uzunluğundaki "parçacık çarpıştırıcısının" neredeyse iki katı uzunluğunda 52 kilometrelik bir çarpıştırıcı inşaa etmektedir.
Çin’in ayrıca 2020 inovasyon hedefleri;
- ARGE performansında dünyanın ilk beş ülkesi arasında yer almak,
- Kanada Hükûmeti’nin ARGE yatırımlarını en az ikiye katlamak,
- Kişi başına düşen risk sermayesi yatırımlarında ABD’yi geçmek.
Finlandiya Ulusal İnovasyon Sistemi
Finlandiya’nın inovasyonda en güçlü yönünü; ileri teknolojili imalat sanayi sektöründeki firmaların yüksek inovasyon performansı oluşturmaktadır.
Finlandiya, ileri teknolojili patent sayısında da oldukça başarılıdır. Sistemin diğer önemli üstünlüğü ise inovasyon konusunda her kesimden, yüksek oranlı işbirliğinin sağlanmış olmasıdır.
Özellikle eğitim teknolojileri alanında Finlandiya, bütün dünyaya neredeyse meydan okumaktadır.
Örnekler çoğaltılabilir. İnovasyonda ilerlemiş bu ülkelerin ulusal inovasyon sistemlerinin iyi bir şekilde analiz edilmesi, inovasyon politikaları ve desteklerinin incelenerek benzer uygulamaların ülkemizde de başlatılması büyük önem taşımaktadır.
Kendine özgü inovasyon sistemini henüz hayata geçirememiş bir ülke olarak bizim için bu, oldukça hassas bir konudur
Türkiye, uzun vadeli inovasyon stratejini oluşturmazsa yeniçağın dinamiklerine uyum sağlayamamış bir ülke olarak yerinde sayacaktır.
İnovasyonda İlk On Ülkenin Temel Özellikleri:
- İnovasyona ayırdıkları GSYİH’dan %3 ve üzeridir.
- İnovasyon kavram olarak yerleşmiş ve bir kültüre dönüşmüştür.
- Eğitim sistemleri inovasyonun oluşmasına, gelişmesine katkı sağlayacak içeriğe ve uygulamaya dayanmaktadır.
Türkiye İnovasyon Yapma Modeli
Ülkemiz kendine özgü inovasyon yapma modeli 3 fazdan oluşmaktadır:
1. Faz: Beşeri sermaye envanterinin, haritasının çıkartılması,
- Ülkemizin inovasyon zekâsının envanterini çıkartmak için her kesimden inovasyon zekâsına sahip olanların özel testler yöntemiyle belirlenmesi, (iş dünyasından - öğrenci - buluş yapanlar - inovasyona yatkın olan zekâlar - patenti olanlar- aykırı olarak bilinenler)
- Belirlenen bu kişilerin belli yerlerde kurulacak ‘İnovasyon vadi’lerinde kampa alınması ve inovasyon konusunda eğitilmeleri.
- Periyodik olarak bir araya getirilip özel içeriklerle inovasyon yapma proseslerine dâhil edilmeleri sağlanmalıdır.
2. Faz: Kurumsal Dönüşüm Haritası
- Sadece teknoloji firması ve ar-ge’si olanlar değil, inovasyon becerisi olan bütün firmaların özel testlerle yenilikçilik seviyesinin belirlenerek bir inovasyon seviye puanı verilmesi,
- Belirlenecek inovatif firmaların inovasyon yeteneklerinin ve yenilikçilik envanterlerinin çıkarılması,
- Seçilen inovatif firmaların gelecek vizyonlarının oluşturulup stratejik inovasyon sistemine dâhil edilerek, inovasyon yapmaları için kuluçka finansmansının bu firmalara tahsis edilmesi sağlanmalıdır.
- Aynı süreç kamu kurumları için de uygulanmalıdır.
3. Faz: Patlama (Forvet ) grupları oluşturma.
İnovasyon süreci iki aşamadan oluşmaktadır: İlk aşama, yeni ve yaratıcı bir fikrin ortaya çıkmasıdır. İkinci aşama ise yaratıcı fikri hayata geçirmek, başka bir ifadeyle ürüne, hizmete ve sürece yansıtarak işletmeye kâr yaratmasını sağlamaktır.
Yaratıcı bir fikrin ortaya çıkma aşaması oldukça önemli bir aşamadır ve bunun için özel ekiplere ihtiyaç vardır. Bu özel ekipler için öncelikle 3 evre söz konusudur:
- Kuluçka evresi
- Parıltı aşaması (fikrin patlama evresi)
- Ticarileştirme evresi
Patlama (Forvet ) gruplarının amacı, kurumların damarlarına girip değişim ve dönüşüm oluşturacak olmalarıdır. Patlama (Forvet ) gruplarının yöntemleri:
- Fikir patlama kampları,
- Parıltıyı sez atölyeleri,
- Kırma seansları. ( Kır ve yenisi yap, Kır ve farklılaştır)
Ana hatlarıyla ortaya koyduğumuz 3 etaplı Türkiye İnovasyon Yapma Modeli’ne bir sonraki yazılarımızda detaylı olarak devam edeceğiz.